Op Weg 2024 - 05 door ds. Lucias De Haan
Waar loopt de herder
De Emmaüswandeling vanuit Hijken-Hooghalen ging de afgelopen keer over het Hijkerveld. Onderweg dachten we na over de vraag: wat is de beste plek voor de herder? Voor de schapen, of achter de kudde? We kwamen er nog niet helemaal uit. Na afloop kwam iemand nog met een andere suggestie: tússen de schapen is de beste plek, want daar kan de herder overzicht houden.
Misschien is er ook wel niet een beste plek, maar verschilt het per situatie. Soms moet de herder vooropgaan om de weg te wijzen of de kudde te beschermen tegen gevaar. Een andere keer kan de kudde veel meer de ruimte krijgen en moet er alleen af en toe bijgestuurd worden. Dan kan de herder best een tijdje achteraan lopen. Of wat meer tussen de schapen, als ze maar bij elkaar blijven.
Een dominee wordt ook wel eens een herder genoemd. Wat is zijn/haar plek in de kudde? In de beeldvorming loopt deze herder denk ik al gauw voorop. Al is het maar door het ‘voorgaan’ in de kerkdiensten. Maar ook op andere manieren wordt een dominee al gauw vooraan de kudde gezet en gezien als kartrekker, initiator. Ik begrijp wel waar deze gedachte vandaan komt en een predikant kan ook zeker die rol hebben. Een blik van buitenaf, nieuwe ideeën, noem maar op. Toch geloof ik dat deze herder meer naar achteren in de kudde hoort. Dat is tenminste hoe ik graag predikant wil zijn. Ik hoef niet zo nodig voorop te lopen, het gaat niet om mij. Het is uiteindelijk ook niet mijn kudde maar die van de Heer. Ik zie een predikant ook als iemand die overzicht probeert te houden, naar de grote lijnen zoekt, die de kudde bijeen wil houden. Die oog heeft voor wie kwetsbaar is of achterop dreigt te raken. Die ruimte geeft en aanmoedigt, maar ook bijstuurt als de kudde niet meer onderweg dreigt te zijn naar grazige weiden.
In de Bijbel wordt ook vaak over herders gesproken. De bekende Psalm 23 zingt over God als een herder.
De Here Jezus vergelijkt zichzelf in Johannes 10 met een herder. Hij vertelt ons wat een goede herder is. Een slechte herder kiest in de Bijbel voor zichzelf: misbruikt zijn positie om er zelf beter van te worden en vlucht als het hem te heet onder de voeten wordt. Een goede herder, zegt Jezus, is bereid om zijn leven voor de schapen te geven. Dat is nogal een uitspraak. Maar dat is precies hoe Jezus Zelf de goede herder bij uitstek is.
In Jezus liet God zien oog te hebben voor het kwetsbare, voor wie dreigt af te haken of te dwalen. Door zijn verkondiging wil Jezus mensen bijsturen, terugroepen van doodlopende wegen, de weg wijzen naar groene weide. En als het er op aankomt is Jezus bereid om Zijn leven te geven voor de schapen. Hij vertelt niet alleen wat een goede herder is, Hij laat het Zelf zien. In deze tijd onderweg naar Goede Vrijdag en Pasen staan we daar in het bijzonder bij stil. Dat de Herder Zich laat slaan, om de schapen vrijuit te laten gaan. Om ons vrijuit te laten gaan.
Het allerbelangrijkste is dat we de stem van deze Herder kennen. En dan maakt het niet uit of we predikant of ‘gewoon’ gemeentelid zijn.
Voor de herderlijke taak ligt er zo wel een enorm voorbeeld. En het is nogal wat: je leven geven voor de kudde. Een Jehovagetuige die ik pas aan de deur sprak vond het “lief” dat ik als predikant voor de gemeente wilde zorgen. Tja. Figuurlijk geef je je leven misschien enigszins. Ik hoop dat het in letterlijke zin nooit zover hoeft te komen. Vanuit de vervolgde kerk komen echter soms wel berichten over de grote moed van voorgangers. Berichten die tot nadenken stemmen. Mag ik afsluiten met een vraag om uw en jouw gebed voor de herders van de kudde, hier en wereldwijd? En denk er nog eens over na: wat is de beste plek voor de herder om te lopen. Als jullie er nog gedachten over hebben houd ik me aanbevolen.
