Op Weg 2022-16 door ds. V.T. Thurkow-Wierenga
En de boer hij ploegde voort.
Het kwam me zo maar in gedachten, de voorbije dagen. Dat bijzondere gedicht. ‘Ballade van de boer’. In deze tijd, waarin zoveel druk ligt op onze agrariërs. Hoe moeten we verder? Kúnnen we wel verder?
Mijn opa was ooit veeboer. En meer oudooms waren het, in het Westerkwartier. Met bij hun land altijd wel een stukje grond waarop veevoer werd verbouwd. En als ik in de schoolvakanties bij mijn beppe en opa was, moest ik regelmatig bij oom Oane een fles koemelk halen.
Maar boer-zijn is niet meer vanzelfsprekend. Het klimaat, de stikstofuitstoot. Het zijn de grote kwesties die terecht vragen om maatregelen, om wijs beleid. En, dat is de andere kant, het bezorgt heel veel boeren hoofdbrekens, brengt ze zelfs in regelrechte nood. ‘Wat zal onze toekomst zijn?’
Daarom deze keer als overdenking de ‘Ballade van de boer’. Deze werker, die aan de basis van ons voedsel staat. Zaaien en oogsten. Graan en brood.
Ballade van de boer.
Zo rond 1935 schreef de dichter J.W.F. Werumeus Buning zijn Ballade van de boer. Ter bemoediging van ‘onze boeren’ en ter bezinning van ons allemaal een paar gedeelten uit deze Ballade. De gehele tekst is te vinden via Google.
Er stonden drie kruisen op Golgotha,
Maar de boer hij ploegde voort.
Magdalena, Maria, Veronica,
Maar de boer, hij ploegde voort,
En toen zijn akker ten einde was,
Toen keerde de boer de ploeg
En hij knielde naast zijn ploeg in het gras,
En de boer, hij werd verhoord.Men heeft de boer zijn hof verbrand,
Zijn vrouw en os vermoord;
Dan spande de boer zichzelf voor de ploeg,
Maar de boer hij ploegde voort.
Napoleon ging de Alpen op
En hij zag de boer aan ’t werk,
Hij ging voor Sint-Helena aan boord
En de boer hij ploegde voort.Heer God! De boer lag in het gras
Toen droomde hij deze droom:
Dat er eindelijk een rustdag was
Naar apostel Johannes’ woord.
En de kwaden gingen hem links voorbij
En de goeden rechts voorbij,
Maar de boer had zijn naam nog niet gehoord
En de boer hij ploegde voort.Eerst toen de boer die hemel zag
Zo vol van lichte schijn,
Toen spande hij zijn ploegpaard af,
En hij veegde het zweet van zijn voorhoofd af,
En hij knielde naast zijn stilstaand paard,
En hij wachtte op Gods woord.Een stem sprak tot aarde, hemel en zee
En de boer heeft haar gehoord:
– ‘Terwille van de boer die ploegt
Besta de wereld voort!’
In het gebed dat Jezus ons leerde, bidden wij om ons dagelijks brood. Dat brood dat niet vanzelfsprekend is. Het wordt ons gegeven. En het heeft al een lange reis gemaakt voordat we het bij de bakker halen.
Het begin ligt in de aarde.
De boer heeft de grond geploegd en het zaad gezaaid in de wèl-toebereide aarde. En dan, zoals lied 164 uit de Evangelische Liedbundel ons voorzingt:
Wij ploegen en wij zaaien,
bewerken trouw het land,
maar of wij zullen maaien,
dat staat in ’s Heren hand.
De zegen van God onze Vader over het werk van de handen der boeren.
De landbouwers. Maar ik wil ook het werk van de veeboeren noemen. Zovelen van hen leiden in verantwoordelijkheid hun bedrijf. En nee, we zijn niet allemaal vegetariërs, of veganisten. En volgens het Nieuwe Testament is geen spijze onrein. Verantwoordelijk zijn we natuurlijk wel, consumenten en producenten, voor wat we eten en voor wat we grootbrengen.
Het is mooi dat in het programma van Vorming & Toerusting ergens in november een lunch voor Boeren in Beilen staat geprogrammeerd. Om ze een hart onder de riem te steken. Een goede zaak!
De boeren. Ze ploegen en ze zaaien. Ze zorgen voor het vee. Voor dag en dauw. Tot de avond is gevallen. Elke dag opnieuw.
En de boer hij ploegde voort.
