Op Weg 2025-01 door ds. Lucias de Haan
Actieve herinnering
Op Tweede Kerstdag las ik een nieuwsbericht over bewegen na het kerstdiner. Te snel of teveel bewegen zou niet gezond zijn, beweerde een expert. Na de extra kerstcalorieën die naar binnen zijn gewerkt kun je beter eerst even rustig aan doen. (Misschien klinkt dit je nu al als muziek in de oren…)
Een te snelle intensieve activiteit zou bijvoorbeeld niet goed zijn voor het hart en problemen geven. Bijvoorbeeld doordat men toch iets teveel alcohol heeft gedronken, of er een te grote overgang is van de warmte binnen naar de koude buiten. Als je dan overmoedig ook nog een intensieve activiteit onderneemt, een stevige wandeling of sneeuw-schuiven, kun je je lichaam overvragen. De expert wees naar een leeuw: wat doet die nadat hij zijn prooi heeft verorberd? Luieren! En dat is niet voor niets, aldus de expert. (Overigens is dit geen excuus om uiteindelijk helemaal niet in beweging te komen…)
Na een bescheiden wandelingetje heb ik er nog eens over nagedacht en moest daarbij denken aan wat over Maria wordt verteld aan het einde van het Kerstevangelie. Als het kraambezoek van de herders is afgelopen vertelt Lucas ons dat Maria “al deze woorden” in haar hart bewaarde en er over na bleef denken. De woorden van de herders, die hadden verteld hoe de engel hen het goede nieuws gebracht had, hoe die woorden waar bleken te zijn, het teken van het Kind dat bevestigde dat Jezus werkelijk de Redder is. Kostbare woorden voor Maria. Ze bewaart ze als een schat in haar hart.
Maar ze doet meer: ze blijft er over nadenken.
Of om het met wat oudere vertalingen te zeggen: ze was de woorden overwegende of overleggende in haar hart.
Dat is een woord waar beweging in zit. De woorden blijven als het ware heen en weer gaan. Je blijft er mee bezig. Noem het mediteren. In de Vroege Kerk (een aanduiding voor de kerk in de eerste eeuwen van onze jaartelling) werd mediteren ook wel vergeleken met herkauwen. Woorden – in het bijzonder woorden van God – niet zomaar als hap-slik-weg-maaltijd en dan is het klaar, maar er mee bezig blijven. Niet alleen blijven hangen in feitelijkheden of dergelijke, maar blijven zoeken waar voor jou de voeding van die woorden in zit.
Een leeuw is dan wel geen herkauwer, toch moest ik er aan denken bij dat nieuwsbericht. Niet te snel weer door en weer over tot de orde van de dag.
“Een gestolde druppel kaarsvet op het tafelblad en een harde oliebol zijn alles wat nog herinneren aan de afgelopen feestdagen.”
Ik hoor het de dominee uit mijn jeugd nog zo zeggen. Waar de rest van de preek over ging weet ik niet meer. Dit zinnetje komt nog wel eens bij mij boven na de feestdagen. De strekking zal vermoedelijk iets zijn geweest als: wat is er overgebleven van de afgelopen feestdagen? Is er iets blijven hangen, ook van wat je gehoord hebt?
Als dit artikel verschijnt zullen de oliebollen inmiddels wel op zijn. De meeste kerstbomen zullen ook wel weer de deur uit zijn (of naar zolder verhuisd). Misschien wel met een zucht van verlichting: dat ruimt lekker op. Alle drukte, hoe mooi het ook was!, weer voorbij, een nieuw jaar ligt voor ons.
Wanneer je nu nog eens terugdenkt aan de Kerstdagen, wat komt er dan bij je boven? Is er iets wat jij als een schat in je hart bewaart? Iets waar juist nu de tijd voor aanbreekt om nog eens over na te denken, te herkauwen? Een woord of gedachte waarvoor het te midden van de vele vieringen en festiviteiten te druk was om goed over na te denken? Het zou toch spijtig zijn als het Kerstevangelie met de kerstballen op zolder is gezet, totdat het weer december wordt…
Ik zou je willen aanmoedigen om je met Maria nog eens te verwonderen over de woorden die je gehoord hebt, en te bedenken welke je daarvan als een schat met je mee laat gaan, om zo af en toe nog eens over na te denken. Al luierend, of tijdens een actieve bezigheid.
Lucas 2: 18-20.
“Allen die het hoorden stonden verbaasd over wat de herders tegen hen zeiden, maar Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en bleef erover nadenken. De herders gingen terug, terwijl ze God loofden en prezen om alles wat ze gehoord en gezien hadden, precies zoals het hun was gezegd.”
